2 Ocak 2009 Cuma

"Toprağı Bol Olsun!.."

Toprağı bol olsun!..

Eskiden de kullanıldığı olurdu, ama sevgili Hırant'ın vefatından sonra -nedense- daha çok kullanılmaya başlandı bu sözümona temenni cümlesi!

"Sözümona" temenni cümlesi diyorum çünkü aslında tam olarak temenniyi ifade etmiyor. Ne var ki ülkemizde Müslüman olmayanın, yani 'öteki' olanın vefatında, üstelik bu 'öteki', toplumca iyi tanınan bir insansa oldukça sık kullanılan bir sözcük oldu. Sanki Müslüman olana "Allah rahmet eylesin" demekle olmayana "Toprağı bol olsun demek" bir sünnetmiş gibi.

Pekiyi, nereden çıktı bu "toprağı bol olsun", ya da ne anlam ifade ediyor bu cümle?

Aslında bu cümlenin altında ta pagan toplumlardan günümüze intikal eden "hortlak", "hortlamak" kavramlarıyla, bizlerin bu pagan adetine alet olmamız yatıyor... Hemen anlatayım:

Güya insanlar ölüp de toprağa verildiği vakit, çeşitli nedenlerden dolayı -ki bu nedenler genelde iyi/kötü insan olma eksenlidir- hortlayabilir ve yattığı mezardan dışarı çıkabilir! Bu, yaşayanlar için korku, ölen insan içinse acı ve eziyet verici bir durumdur. Dolayısıyla ölen insanın hortlaması arzu edilen bir şey değildir; kalanlar için de, ölen için de... O zaman ne yapmalı? Hortlamanın önüne geçilemeyeceğine göre hiç olmazsa temenni edilmeli ki toprağı bol olsun, o toprağı kaldırıp dışarı çıkamasın yani hortlamasın!..

İşte bu coğrafyanın çok renkli fakat bir o kadar da girift kültüründen küçük bir örnek, sık sık kullandığımız ama anlamını dahi bilmediğimiz yüzlerce sözcük veya cümleden yalnızca bir tanesi.

O yüzden sevgili dostlar, siz siz olun sevdiğiniz bir Gayrimüslim vefat ettiğinde sakın ola ki "toprağı bol olsun" demeyin, çünkü farkında olmadan ona "toprağın bol olsun, olsun ki hortlama, hortlayıp da bizi korkutma!" demiş oluyorsunuz... Hem "Allah rahmet eylesin" demenin suyu mu çıktı? Allah hepimizin Allah'ı değil mi? Kime rahmet, kime eziyet vereceğine sizin temenninizle mi karar verecek? En iyisi ölen sevdiğinizin, yaşarken uhrevi anlamda hangi tarikin yolcusu olduğunu, yani hangi dinin mensubu olduğunu sorgulamadan ona "Allah rahmet eylesin" demektir. Eğer bunu yapamıyorsanız bari susun da zavallının hiç olmazsa arkasından kötü temennide bulunmuş olmayın...

1 yorum:

Unknown dedi ki...

Nasıl yani? Hortlamak iyi bir şey mi ki "toprağı bol olsun" demeyelim? Amanın, eğer ölüler hortluyorsa hepsinin toprağını gidip bizzat ben bollandırayım Ömer bey!